- Спортди, сагъвал мюгькам апIбан бадали, я багьалу дармнар, я техникайин тяминатар тIалаб апIурадар. Диди инсандикан ялгъуз тIагърувалиин гъалиб хьуб ккун апIура, - кIура ич гюрюшдиъ ДГПУ-йин дахилнаъ айи физический культурайинна спортдин институтдин директор Уьмарасгьаб Мягьямедовди.

Дугъан гафариинди, спортдихъди, физкультурайихъди дуствал уьбхюрайидари бедендин сагъвал, кьувват, кIубанвал, зиреквал, марццивал къайдайиъ айивал гьисс апIуру.

Гьаму заманайин хъуркьувалари инсаниятдиз гиподинамияйин къурху туврайиваликан варидари субут апIура. Яни диди кIурбарин, дюгьберин гъурулушдиъ, ифдин, нефес хътабгъбан ва аьхю фунин гьендемариъ хатIалувалин дигиш’валар арайиз хура.

- Аьхиримжи вахтна инсанар лап цIибтIан гьяракатнаъ ади рякъюрадар. Ляхниз гъягърудар, кьяляхъ гъюрудар жямяаьтлугъ транспортдиъди гъягъюра. Хулариъра гьяракатнаъ шулдар, деъну артухъси вахт адапIура, - къайд апIура Уьмарасгьаб Мягьямедовди. – Мици гъубзиш, гьарсар инсан гиподинамияйин хатIалувалиъ ахъди. Яратмиш шулайи аьгьвалатнаан удучIвуз рякъяр а. Дурарикан варитIан асасуб спортдихъди аьлакьалу ву. Спорт варидариз ккунду, хъа дидихьна вари сабси янашмиш шуладар. Спорт ккуни бязи жигьилар, сяътариинди телевизорин экрандин улихь деъну, маракьлувалиинди футболистарин вая хоккеистарин тамшйириз дикъатлуди лигуру. Му къайдайиинди спорт ккунивали бедендиз саб хайирра хурдар. Стадионариина, спортдин залариз гъягъюри, трибунйирихъан тамшйириз лигурайивалира жандин сагъвал артухъ апIидар.

Спортдиин вари машгъул духьну ккунду. Гьарсар касди сагъвал, кьувват ва зиреквал, бедендин хуш’вал ва шумалвал мюгькам апIуз кьаст апIуб лазим ву. Спортдиин аьшкьламиш гъахьи вахтна, дугъриданна, сагъвал, бедендин кьувват ва диривал ачухъ шулу. Мидлан гъайри, спортди дишагьлийири табиаьтди чпиз улупнайи бабвалин вазифйир сагъвалиинди тамам апIбаъ, веледар сагъу уьмур хъапIри тербияламиш апIбаъ аьхю роль уйнамиш апIура. Амма спортдиин машгъул духьнайи вахтна бедендиз кьадарсуз жафа тувну ккундар. Физический упражненйир, дурарин кьадар, вахт, гьарсар касдин яшназ ва жандин сагъвализ дилигну, тяйин апIуру. Спорт гьарсар касдин уьмрин юлдашси дубхьну ккунду. Бедендин хайлин нукьсанвалар спортди къайдайиз хуру. Йигъандин асас вахт инсанди ляхнихъ, столихъ деъну гьапIра. Му аьгьвалатну инсандин бедендиъ жюрбежюр уьзрар ачмиш шлу рякъ ачухъ апIура.

Сар касдира кIваин гъабхьи вахтна спортдин жюрбежюр упражненйир апIуб лазим дар. Сифте духтрихьна вая физкультурайин инструкторихьна илтIикIну ккунду. Дугъу ичв бедендиз гъилигу упражненйир теклиф апIиди. Мисалназ, ляхнин вахт артухъси столихъ деъну гьапIрайи ксариз марцци гьавайихь, гьяятдиъ духну ккуни спортдин упражненйир лазим ву. Хъа ляхнин аьхю пай вахт ликариин дийигъну гьапIрайидариз (деллегчйир, мялимар, силбарин духтрар, туканчйир ва гь.ж.) сирнав йивували хайир хуру.

КIван гьендемарин иццрушин кайидаризра спортди хайлин кюмек апIуру. Амма дурари сифте кардиолог духтрихъди консультация гъабхуб чарасуз ву. Спортдиин аьшкьламиш духьнайи, гьаммишан гьяракатнаъ айи касдин беден гъябгъюрайи марцци нириз, хъа темпел, тIагъру касдин беден кьалу дагриз ухшар ву. Фицики тIагъру инсан кми-кмиди иццру шулу, - аьлава гъапIну ич гюрюшдин аьхириъ Уьмарасгьаб Мягьямедовди.

Дишди гъапиш, аьхюнуб пай агьалйир, хъа асас вуди гъулариъ яшамиш шулайидар, спортдихьан ярхла духьна. Белки, гьаддиз аьхиримжи вахтна инсанар кми-кмиди иццру, беден зяиф, вахт дарди кьаби, кефсуз шулашул.