| Главная » Файлы » "Табасарандин нурар" | [ Добавить материал ] |
Гъалибчи: адлу жергйириъ
| 17.06.2011, 23:14 | |
| Дявдиъ иштирак гъахьи, дидин дерд гьисс гъапIу, дявдин
чюллериъ ифи удубзу, дявдин цIи багъридарихъ мягьрум гъапIу касарин
мургувал фагьумдиан кутIубшвбан бадали, фукьан вахт лазим шулуш, узуз
аьгъдарзуз. Ватандин Аьхю дявдин Гъалибвалин 66 йис тамам хьпаз тялукь
вуди журналиствалин ахтармишар гъахурайиган, узуз думу дявдин учIврушин
гъябкъю хайлин агьалйирихъди таниш хьуб кьисмат гъабхьунзуз. Ав, думу
гюрюшарин кьяляхъ муганайиз таниш дару, дярябкъю учIврушнан гъавриъ
гъахьиза. Дугъриданра, дявдин цIигъ лигим гъахьидарин юкIвариъ душмнарин
инсафсузвали гъибту шил гьаргандиз гъубзну. Ва думу мургувал,
икибаштIан, уьмурси, рягьимлувалси, рюгьлувалси даимлугъ ву. Ватандин Аьхю дявдиз Хив райондианра агъзрариинди жигьилар гъухну. Гьяйифки, дурарикан, хъадакну, багъри ругариина гьацIарра гъафундар. Вахтар гъушну, уьмри ухьу йигълан-йигъаз думу завалин йигъарихьан ярхла апIура. Магьа ветеранарин жергйирра йислан-йисаз чIикъри шула. Гъи Хив райондиъ имбудар 13 ветерантIан дар. Хъа Гъалибвалихъ дурари аьхю кьимат тувну. Дурарин ччвурар кIваин апIуз, икрам апIуз ккундузуз! Гьадму касариз гъи варитIан аьхю пешкеш чпин гьунарнакан, мургуваликан вуйи фикир марцциди уьрхюб, дурариз гьюрмат апIуб ву. Фицики дурари чпин веледар, ватан, ухьу бадали сарф гъапIу кьувватар сабдихьра тевуз даршул. Уьлкейин азадвал ва намус гъюбхю Дагълу вилаятдин дирбаш баярин арайиъ Хив райондин Асккан Яракк гъулан агьали, халис ватанпервер Загьир Абасович МутIалибовди лайикьлу йишв бисура. Загьир МутIалибов 1925-пи йисан Асккан Яракк гъулаъ касиб хизандиъ бабкан гъахьну. Дугъан адаш бай аьгъю хьайизра кечмиш гъахьну. Дада, чан веледра хилариин алди, читинваларин улихь машна-машди гъузру. Дагълу гъул, читин вахтар, йитимвал… Мицдар шартIариъ яшайиш фициб гъабхьнуш, гъавриъ хьуз шулу. Читинвалариан кIул адабгъбан бадали, бицIи вахтнаан мина думу марччар-маларихъ гъягъюру. Дяви ккебгъруган Загьир халу багъри гъулаъ ади гъахьну. Сифте думу дявдиз гъухундайи. Хъа кьяляхъна, чеченарихъди дагъустанлуйирра алдауру кIуру гафари Загьир халуйиз сикинвал тувундар. 1943-пи йисан думу, аьрза тувну, чан хушниинди фронтдиз гъушну. Дидхъан мина дявдин цIа, учIру женгар, ламун окопар, эргвал йивру дакьикьйир – дявдин вари лишнар жигьилин аьдати йигъариз илтIикIну. Сифте вахтари эскервалин уьмрихъди, дявдин йигъарихъди вердиш хьуз фукьан читинди вуйиш, анжагъ душман дагъитмиш апIбаъ чпи ижмишнаан фици зегьмет гъизигнуш, кьаби ветеранди гьамус хажалат зигура, хъа тмуну терефнаан, дамагъ кади кIваин апIура. - Дяви ккебгъруган йиз 16 йис яш дубхьнайиз. Сифте узу дявдиз гъухундайи. Думу вахтари чеченарихъди дагъустанлуйирра Сибириз алдауру кIуру хабрар лицурайи. Райондин хайлин жигьилари думуган, райондин клубдиз гъварч духьну, хушниинди фронтдиз гъахуз аьрйзир гъидикIнийча. 1943-пи йисан узу дявдиз гъуху. Узухъ хъана юлдшарра хъайи: Лик’арин Рамазан, Хиварин Неж’ведил, хайлин Гъвандиккарин баяр. Учу сифте Батумийиз гъухнийи. Немцарра багахьна дуфнайи вахт вуйи. Думу вахтна душваъ карантин мялум дапIнайи. Кьяляхъна йисари узу Сухумийи, КIару гьюлин гъирагъдихъ хъайи вари шагьрариъ гъягъюрайи женгариъ иштирак гъахьунза. Дяви кIуру гаф кубкIиган, дидин писвалин фуж-вушра гъавриъ шулу. Ав, думу дявдиъра учуз хайлин читинвалар алахьну. Энгел гъахьибси, увухъди сатIиди хъайи юлдшар, зийнар духьну, дийихну рякъюйи. ИкибаштIан, кIваз иццру апIуйи. Мидланна савайи, учуз йигъан гвачIнинган хьудварж грамм уьл тувуйи. Му кьадар йигъандинуб вуйи. Амма учуз читинваларин улихь кIул ис апIуз, юкIв буш апIуз хай шулдайи. Ич асас вазифа душман дагъитмиш, думу терг апIуб вуйи, - ктибтура ветеранди. КIару гьюлин гъирагъарихъ Загьир халуйин лик ктрубкIу йишв амдар. Сухумийиъ гъахьи гъагъи женгариъ Загьир халуйик душмандин гюлле кубкIну, гагул хил сакьат гъабхьну. Сагъ духьну, госпиталиан удучIву жигьил бай 1948-пи йисазкьан зегьметнан фронтдиъ гъуллугъ апIури гъузру. - Дяви ккудубкIбакан шаду хабар госпиталиъ айириз гъеебхьнийзуз. ИкибаштIан, ич шадвалин кьадар адайи. Гъяркъюрин хиял шуйи – духьнайи зиянра сагъ гъабхьуншул. Дугъриданра, шадвалиан жвуваз кайи аьзиятра гьархуйи. Фицики, ич асас метлеб тамам гъабхьнийи, - къайд гъапIнийи ветеранди. Ватан фашист душмандихьан азад гъапIу вахт кIваина хури, магьа гъира Загьир абайин юкIв шадвалиан гъагъи шула. ЮкIв дебккуз дархьиди, дугъан уларилан шадвалин нивгъар гъушу. Ва му дакьикьайиъ узу думу Гъалибвалин кьиматнан гъавриъ гъахьиза. Ватандин Аьхю дявдин иштиракчи ва зегьметнан ветеран Загьир МутIалибов дяви ккудубкI-бахъан «Уьру хяд» ордендин, «Фронтовик 1941-1945гг.» ва йицIуб жюрбежюр жара медаларин сагьиб ву. 1948-пи йисан Загьир МутIалибов багъри гъулаз гъафну. Ватандин Аьхю дявдиан кьяляхъ гъафир, думу колхоздин ляхнариин машгъул шулу. 1949-пи йисан дугъу хизанра ккебгъру. Загьир абайин уьмрин юлдаш Зильфи халайира дугъахъди сабси зегьмет гъизигну. Дурариз Аллагьди сар веледтIан бахиш гъапIундар. Загьир халуйи думу ватанпервервалин лишниккди тербияламиш гъапIну ва чан мураднахъ хъаъну. Гъи Мерзефер Загьирович, аьхю шулайи наслариз тербия ва аьгъювалар тувбан гъайгъушнаъ ади, багъри гъулан меткебдиъ завучди лихура. Гьамус Загьир халу чан 7 худул ва 16 гудул тербияламиш апIбан гъайгъушнаъ а. ИкибаштIан, дурарра абайин гъуллугънаъ а. Аьхиримжи йисари уьмур ужуб терефназди дигиш гъабхьну, государствойин терефнаан дявдин иштиракчйириз хайлин кюмек тувра. Урусатдин Президентди ккудубшу йисан ветеранар хуларихъди тямин апIуз къарар адабгънийи. Думу къарариз асас улихьнаси Загьир халуйиз хал-йишвра жара гъапIну. Ужуб пенсияра гъюра. Машин, гьелелиг, тувнадар. - Гъи учуз государствойи фукьан-вушра аьхю кюмек тувра. Чухсагъул чпиз! Я апIру тIалабрра амдариз. Аллагьди туву йигъ’ин рази духьну ккунду, - аьлава гъапIу З.МутIалибовди. Гьелбетда, вахтнан чан къанунар а. Гьамус Загьир МутIалибов кьабира духьна, вари фикриъра гъубзри амдар. Саб жизбикьан ляхинра удукьурадар. Амма наан гъахьишра, думу жигьил наслариз нумуна, дурарин мясляаьтчи ва тербиячи ву. Учвуз, гьюрматлу ветеранар, икрам апIураза. Учвкан вуйи фикрар ихь наслари гьаргандиз марцциди уьрхрубдиин инанмиш вуза. Ичв гьунарар даимлугъ ву. | |
| Просмотров: 1083 | Загрузок: 0 | | |
| Всего комментариев: 0 | |