| Главная » Файлы » "Табасарандин нурар" | [ Добавить материал ] |
Бахтлу уьмрин рякъюъ
| 31.07.2012, 21:35 | |
авторы:Алиева Феруза Гъийин девриъ жямяаьтлугъдин арайиъ
гъюзимбу гележегдик миж ктру живанарин гъатарра яркьу шулайиб
рябкъюрахьуз. Тялукь шараитариъ уьлкейин гележег, жямяаьтлугъдин яшайиш
баркаллуди улихьна гъабхбаъ, думу авадан апIбаъ хизандин аьдатар ижмиди
ва марцциди уьрхювали, гьарсарин ужагъдин мюгькамвали важиблу йишв
бисура.
Ихь бахтнаанси, инсаниятдин рюгь, гъир,ят чIивиди гъибтрайи, даимлугъ ирс марцциди ва багьалуди гъюбхю хизанарин вакиларра ами. Дицисдар хизанар вари уьлкейин, Дагъустандин, гьарсаб дагълу гъулан утканвал ва хазна ву. Дурариз вахтнан чиркинвали тясир гъапIундар. Хизандин ва гьарсарин хусуси метлебар багьалу савкьатси гъюрхдарин рюгьнан кьувватлували гъийин заманайиъ аргъаж шулайи наслариз дугъри рякъ давам апIуз лайикьлу кюмек тувра. Гьацдар лайикьлу инсанар фунуб вахтнара лазим ву. Дурар ихь халкьдин дамагъ ву. Гьацдар хизанар Хив райондиъра гизаф а. Гъийин макьалайиъ узуз Хив райондин ГъуштIил гъулаъ яшамиш шулайи Гъурбановарин хизандикан улхуз ккундузуз. Уьсман ва Наржигьан Гъурбановари гъуландарин, ярар-дустарин арайиъ ужуб гьюрмат гъазанмиш дапIна. Дурарин аьхю хулариъ саламатвали, мясляаьтну агъавал апIура. Гьякьикьатди шагьидвал апIура-йиганси, инсандин уьмур жюрбежюр вахтарикан ва гьядисйирикан ибарат шула. Уьмриъ алахьу читинвалари дугъан хасият лигим, мюгькам апIура, кьувватлур хьуз гъитра. ИкибаштIан, дициб женгнаъ гъалиб хьуз варидарихьан удукьруб дар. Гьар фици алабхъишра, зяиф дархьи метлебнахьна гъалибвалин рякъюъ айидариз дустаринра, гъарашугъаринра гьюрмат аьхюб шулу. Уьмрин ва зегьметнан баркаллу рякъ ккадапIу Уьсман Гъурбанович Гъурбановдихъди сюгьбат апIури, узу дугъан айтIан дюн,яйиз хас шулайи кьувватлувал, метлебнахьна, уьмриъ хъуркьувалар гъазанмиш апIбахьна гъюз вуйи гьяракат дериндиан гьисс гъапIунза. Дугъаз уьмриъ вари алабхъну: ужубра, харжибра, амма дугъу чан кIван ачухъвал гъудубгундар. Аьксина, уьмри дугъкан хъанара девлетлу рюгьнан инсан ктаъну. Му гафар исихъ улупнайи далилари субут апIиди. Уьсман халу 1938-пи йисан Хив райондин ГъуштIил гъулаъ аьдати хизандиъ бабкан гъахьну. Думу заманайин дарвалиъ ахмиш шулайи уьмрин читинваларикан ухьуз яшлу касарин ихтилатариан мялум ву. Уьсман халуйин бицIи вахтра тялукь шараитариъ гъубшну. Ургуд йис тамам гъабхьиган, думу багъри гъулан ккергъбан мектебдиз гъягъюру. - Думу вахтари райондиъ кьялан мектебар кьюб-шубуб гъулаъра адайи. Узу сифте багъри гъулан ккергъбан мектебдиз кьабул гъапIнийи. Думу ляхин гьамусдин мистаъ тешкил дапIнайи, фицики мектебдиз тикилиш адайи. Юкьубпи класс ккудубкIиган, аьгъювалар гъадагъувал Гъвандикк ва Чювекк гъуларин мектебариъ давам гъапIнийза, - кIваина хура дугъу. Ургубпи класс ккудубкIиган, жигьил балхьан, хизандин читинвалар себеб вуди, урхуб давам апIуз гъягъюз гъабхьундар. Зегьметнан йигъар дугъан аьдатнандариз илтIикIуру. 1954-пи йисан Уьсман халу Хив райондин АрхъитI гъулан ругариин ерлешмиш дубхьнайи кIару гъван адабгъру шахтназ лихуз гъягъюру. Амма му зегьмет жигьилиз лап гъагъиди алабхъури гъабхьну. Саб вазли зегьмет зигбахъан живан багъри гъулаз кьяляхъ гьаъру. Мялум вуйиси, думу вахтари гъулан мяишатдин циркил кьувватнаъ айи. Дидиз вари терефариан ужуб эгьемиятра айи. Думуган Уьсман Гъурбанов гализ марччариз гъуллугъ апIуз гъягъюру. - Думу геренар узуз гизаф маракьлудар гъахьунзуз. ВаритIан жигьил, бажаранлу марччлихъанси гьисаб дапIну, узу комсомолин газатдизра адагънийи. Марччлихънариз галариъ саб жюрейинра шараитар адайи. Саб вахтна узу гъулаз хътакуз мажбур гъахьнийза, - аьлава гъапIу дугъу. Вушра, жигьилиз дарвали энгел хьуз мюгьлет туврадайи. Гьюкумдрарин насигьятниинди жигьил бай Буйнагъск шагьрин силариз гъуллугъ апIуз улупру курсариз аьгъювалар гъадагъуз гъягъюру. Саб вазлин муддатнаъ дугъаз тялукь ляхин улупуру. Багъри гъулаз хъадакну гъафиган, колхоздиан жигьил пишекрихьна гъуллугъ апIуз юкьуб сил тувру. Ужуб гъуллугънан натижайиъ жикъи муддатнаъ дурарин кьадар 96-дихьна удубчIвуру. Амма Ватандихъан юкIв убгурайи Уьсман халу 1958-пи йисан ноябрин эвелариъ армияйин жергйириз гъуллугъ апIуз гъягъюру. Ватандин улихь чан буржи дугъу Казахстандиъ тамам апIуру. - Узу армияйин жергйириъ шубуд йисанна шубуб вазли гъуллугъ гъапIунза. Байканурин спутникар деетру станцияйиин йиз буржи тамам апIуб кьисмат гъабхьунзуз. Думуган узу сварщикди тяйин гъапIнийи. Учу гъуллугъ апIурайи кьушмарра жинидар вуйи, я учуз дурарин сир ашкар апIру касра адайи. Кьяляхъна спутникар деетру, тIуркIру йишвариз гъушиган, му кьушмарин асас метлебнанра гъавриъ гъахьнийча. Думу шагьур жилин исикк шубуб метр манзилнаъ ерлешмиш дубхьнайи. Спутник завуз деебтиган, 150 метр манзилназ удубчIвбан кьяляхъ сатIиди кумра, цIара арайиз гъюйи. Сану спутникдин шил дубгуйи. Хъадакну яшамиш шулайи йишв,ина гъафиган, я унчIваригъ шюшйир, я диву йишвариин лазим мутмйир илмиди шулдайи. Хиял апIин, мушваъ дяви гъабхьну! Хъа ич кьушмарин асас вазифа линйир ккивуб ва ккадагъуб вуйи. Фукьан-вушра читинвалар, аьзиятар алахьунчуз. Кьюрдун вахтна жиликк палаткйириъ яшамиш шули гъахьунча. Уьл, аязну дицибкъну, дурхнихьди дярхру дюшюшар алахьуйи. 1961-пи йисан багъри гъулаз хътакунза. Гьадму йисан Курск областдин Львов шагьриъ тикилишчивалин курсарра ккудукIунза. Улихьна хътакури пуз ккундузуз, узу армияйиз гъушиган, гъуллугъ апIрур адрувал себеб вуди, силар масу тувнийи. Гьадму дакьатарихъ колхоз «Полуторка» машиндихъди ва тракторихъди тямин гъапIну. Мура саб хъуркьувалси гьисаб апIурайи, - къайд апIура йиз сюгьбатчийи. Гъулаъ гъулай ляхин адрувалиан, Уьсман Гъурбанов Дагъустандин Огни шагьриз удучIвну гъягъюру. Думуган думу рукьанна бетондин цехдиз мастерди кьабул апIуру. Уьсман халуйин иштираквалиинди думу шагьрин ЦРБ-йин тикилишар ккергъру, хайлин яшайишдин хулар тикмиш апIуру, гъулан мяишатдин зегьметкешар тIумтIин багълариз шпалерарихъди тямин апIуру. Амма шагьрин гьавайиан сагъвал зяиф шулайиган, думу багъри гъулаз хътакуз мажбур шулу. 1970-пи йисан Уьсман халуйи зегьметнан рякъ «Хивский» совхоздиъ сварщикди давам апIуру. Кьяляхъна, Хиварин халачйирин фабрика тикмиш апIруган, думу прорабди тяйин гъапIну. ЙицIишубуд йисандин арайиъ Уьсман Гъурбановдин жягьтлувалиинди Хив, Ляхла, Ургъа, ЧIилихъар гъулариъ халачйирин цIийи цехар дивну, ВертIларин мист дициб цехдиз илтIибкIуру, Мажвгларин халачйирин цех капитально рас апIуру. ГъуштIил ва Ляхла гъулариз штун гъурулуш зигбак, Ляхла гъулаз сивун терефнаан гъюрайи рякъ,ин мюгькам гъяд иливбак дугъан лайикьлу пай ка. 1983-1990-пи йисари дугъу «Куштильский» СПК-йиъ бригадирвал апIуру. Гьадму йислан мина 2011-пи йисазкьан «Хивское лесничество» карханайиъ мешебегиди лихуру. Уьсман Гъурбановдин зегьметназ лайикьлу кьиматра тувна. Думу «Отличник-военный строитель» значокдиинди, «100-летие Ленина» медалиинди, Хив райондин ярквран мяишатдин, РД-йин промышленностдин Министерствойин терефнаан вуйи Гьюрматнан грамотйириинди лишанлу дапIна. Зегьметнан ва гъулай уьмрин заан пIипIар табигъ апIури, Уьсман халуйи хизандин мяналувал ва багьалувал фикриъ гъюбхну. Армияйиан гъафи йисан думу эвленмишра гъахьну. УрчIвур велед багъиш дапIну, ужуб аьхю хизан яратмиш гъапIу дугъан уьмрин юлдаш вахтсузди кечмиш гъахьну. Гъагъи уьзри дишагьлийиз инсаф гъапIундар. Му дюшюшну Уьсман Гъурбанов нубатнан ражну эвленмиш хьуз мажбур гъапIну. Дугъан кьюрпи хпир Наржигьан, вари дагълу дишагьлийирси, зегьметниин юкIв алир, хизандин гъайгъушнаъ айир ву. Ав, гьамус Гъурбановариз аьхю насил а. Дурари чпин 9 веледдиинди, 27 худлиинди ва 3 гудлиинди дамагъ апIура. Дурариз инсанарин гьюрмат а. Аьхюдарин хизандиъси, мурарин жигьил насларин хизанариъра ата-бабйирихьан гъафи аьдатарин гьюрмат уьбхюра. Хъа ужудар бицIидар тербияламиш апIурайи абйир-бабариин кIваантIан шад вухьа. Гьаци Уьсман ва Наржигьан Гъурбановарин хизандиинра шад гъахьунза. Дурари хизанси, гъира сар-сарихьна вуйи гьиссар марцциди уьрхюра. Гьацдар хизанар ихь умуднан жилгъйирси хъанара мюгькам ва беркетлу ишри. Гъафил шулдархьа, гъийин девриъ жарарин бахтниин ва хъуркьувалариин бахил вуйи ягъурсуз касар алахьру мумкинваларра артухъ духьна. Гъит, тялукь инсанарихьан гьарсар Аллагьди уьрхри. | |
| Просмотров: 1019 | Загрузок: 0 | | |
| Всего комментариев: 0 | |