Главная » Файлы » "Табасарандин нурар" [ Добавить материал ]

Закурин уьмрин гъайгъушнаъ
24.02.2011, 11:39
авторы:Алиева Феруза

Аьхиримжи йисари Хив райондиъ тикилишдин ляхнариз аьхю фикир тувра.
Агьалйирин уьмрин дережа за апIури, ихь республикайиъ, гьадму гьисабнаан Хив райондиъра, тикилишдин ляхнар гъахбаъ дигиш’валар шула. Улихьна йигъари узу 2010-пи йисандин тикилишдин ляхнарин натижйирин, 2011-пи йисан гъахуз ккайи ляхнарин гьякьнаан «Хивский район» МО-йин главайин 1-пи заместитель, райондин финансаринна налогарин управлениейин начальник Б.Гь.Мирзоевдихъди сюгьбат гъубхунза.
- Бейдуллагь Гьяживердиевич, Хив райондиъ ккудубшу йисан гъуху ва гележегдиъ гъахуз ккайи тикилишчивалин ляхнарикан фу пуз шулу?
- Агьалйирин яшайишдин месэлйир гьял апIбахьна аьхиримжи йисари аьхю жавабдарвалиинди янашмиш гъахьунча. Агьалйирин уьмур авадан апIувал ич улихь асас вазифа вуди гъубзра.
Районар ва шагьрар яшайиш ва экономика жигьатнаан артмиш апIбан инвестицйирин Программайин бинайиин алди, ухьухь цIийи мектебар дивувал егин еришариинди гъябгъюра. Гьамусяаьтна Хирижв гъулан бицIидари ва мялимари гьамусдин деврин вари тIалабариз жаваб тувру шараитар айи мектебдиъ аьгъювалар гъадагъура. Хъа Асккан Яракк гъулаъ 216 урхрудариз деъру йишвар ади тикмиш апIурайи мектебдиъ ляхнар аьхирихъна гъюра. Думу мектебра 2011-пи йисан ишлетмиш’вализ тувдихьа. Му ляхнар тамам апIуз цци 32 млн.506 агъзур манат жара дапIна. Сабишвлан гъадабгъиган, му мектебдин дарамат дивуз 100 миллионтIан артухъ харжар душна. «Урусатдин Кьибла» федералин метлеблу Программайин бинайиин алди, ГъуштIил гъулаъ 200 урхрудариз деъру йишвар айи мектебдин дарамат тикмиш апIура. Душваз цци хъана 8 млн. манат жара дапIна.
Мидланна савайи, цци Гъванциль гъулаъ цIийи мектебдин дарамат дивбан ляхнар ккергъуз 7 млн. манат жара дапIна. Райондиъ читин гьялназ дуфнайи мектебар хъанара 12-сана а. Дурарин арайиъ Ургъа, ЗахитI, ЧIира, Цнал, Лика ва жара гъуларин мектебар а. Думу мектебарин гьякьнаан образованиейин Министерствойиз тялукь кагъаз хъадапIна. 2010-пи йисан, 3 миллион манаттIан гизаф харж дапIну, мектебар цIийи мебелихъди тямин гъапIну. Учуз айи вари мумкинвалар фикриз гъадагъну, Хив райондин агьалйир табиаьтдин газрахъди тямин апIбан ляхнар гъизгъинди гъягъюра. Табиаьтдин газрахъди агьалйир тямин апIбан Программайин бинайиин алди, ккудубшу йисан ерли бюджетдин харжариинди Фурдагъ-ВертIил-Ургъа-Ляхла гъулариз 15 км. манзилнаъ магистралин газопроводдин линия гъизигну. ГъуштIил, Чувекк гъуларин агьалйир газрахъди тямин гъапIну. Гьамусяаьтна райондиъ Хив, Хирижв-Лика, Чювекк-ГъуштIил, ГъванцIил-Асакент, Кашкент-Дардаркент-Ккугъ, ЦIинитI-АрхъитI, ЗахитI гъуларин агьалйири табиаьтдин газракан мянфяаьт ктабгъура. Гьаму йисан Дардаркент-Ккугъ гъулариз газран линия тикмиш дапIну ккудубкIуз 2 млн.500 агъзур манат, Гъванцилна – 1 млн. ва Кашкент гъулан му метлебназ 2 млн.400 агъзур манат жара дапIна. 2011-пи йисан ЦIудихъ-Гъвандикк гъулариз газ зигбан ляхнар давам апIуз 10 млн.500 агъзур манат жара дапIна. Ккудубшу йисан ЧIилихъар-Мажвгул-Зильдикк-Асккан ва Заан Яракк гъулариз газ зигбан ляхнар ккергъну ва 4 км. турбйир ккивну. Цци думу ляхнар гъахуз планламиш дапIна. 2010-пи йисан Хив райондиъ 52 км. газран линия гъизигну. 2011-пи йисан му ляхнариз 36 млн. 150 агъзур манат жара дапIна. Агьалйир убхъру штухъди тямин апIбан месэла гьар вахтна гюзчиваликк уьбхюрача. Гьаму йисан райцентриз шид хпан ляхнар сабпи нубатнаъ ккудукIиди. Гьацира 2011-пи йисан Арчугъ-Хив штун гъурулуш цIийи алапIиди. Му метлебназ 10 млн. манат жара дапIна. Гъвандикк гъулаъ штун месэла варитIан учIруди дийибгънайи. Агьалйирин штуз игьтияж айивал фикриз гъадабгъну, ккудубшу йисан думу ляхин ккебгъну. Цци думу гъулан агьалйир штухъди тямин апIиди. Му ляхнариз 2011-пи йисан 3 млн. манат жара дапIна.
Гъийин девриъ жигьилар жюрбежюр пис гьяракатарин тясирнакк ккадрахъбан бадали, спортди ихь уьмриъ важиблу йишв бисура. Хъа гъи Хив райондиз машгьур спортсменар гьязур ва тербияламиш апIру вари мумкинвалар а. Фицики ккудубшу йисан Хив гъийин деврин вари тIалабариз жаваб туврайи шартIар айи спорткомплекс ляхник кипну. ИкибаштIан, райондиз думу аьхю хъуркьувал ву.
Дидихъди сабси, ккудубшу йисан райондиъ пожарный депора ачмиш гъапIну. Марццишин уьбхюб – ихь сагъламвалин асас пай ву. Муганайиз райондин сяргьятариин думу ляхин къайдайиз хуз читинди алабхъурайи. Ккудубшу йисан райондиз, марццишин тямин апIуб метлеб ади, 3 млн.500 агъзур манатдин кьиматнан 2 спецтехника гъахну.
Цци Хирижв гъулаъ кьюб группайиз бицIидарин багъ ачмиш апIиди, Яракк гъулаъ «Юзбековский» СПК-йин дарамат бицIидарин багъдиз илтIибкIуз гьязурлугвалар гъахура.
«Сагъламвал» милли проект уьмриз кечирмиш апIури, ккудубшу йисан Цнал ва Ургъа гъулариъ типовой ФАП-ар ачмиш гъапIну. ЧIилихъарин цIийи ФАП ачмиш апIбан ляхнар гьаму йисаз планламиш дапIна.
Ккудубшу йисан, варидариз мялум вуйиганси, экстремистарин пис гьяракатарин натижайиъ Ляхла гъулан администрацияйин дарамат цIа кипну гъубгнийи. Цци душваъ цIийи тикилиш дивуз хъюгъди.
- Агьалйириз яшайишдин хулар тикмиш апIбаз фициб кюмек туврачва?
- 2010-пи йисан учу Цнал ва Чювекк гъулариъ йитим бицIидариз хулар гъадагъуз 800 агъзур манатдин кюмек тувунча.
- Хив райондин рякъяриин гъахурайи ляхнарин гьякьнаан фу пуз шулу?
- 2010-пи йисан Хив гъулаъ кючйириин асфальт улубзну.
Гъуларин администрацйири гъуларин айитI кючйир рас апIбан хайлин ляхнар чпин бюджетарин харжариинди тамам апIура.
2011-пи йисан Дербент-Хючна-Хив федералин рякъюн Заан Яракк гъулазкьан вуйи 4 км. манзилнаъ рякъ’ин асфальт улубзуз планламиш дапIна. Гъюзимбу уьмриъра, агьалйириз ужуб гележег яратмиш апIбан бадали, баркаллу зегьмет зигуб давам апIидихьа.


Категория: "Табасарандин нурар" | Добавил: Admin
Просмотров: 1023 | Загрузок: 0 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
ComForm">
avatar