Главная » Файлы » "Табасарандин нурар" [ Добавить материал ]

Натижйир гъивну, вазифйир дивну
28.03.2011, 13:12
авторы:Гъазимягьмад Шабалаев

Гьаму багарихьди «Дагъустандин Огни шагьур» округдин глава Гьялим Исрафилович Гьялимовдихъди гъабхьи ич гюрюшдиъ Дагъустандин Огни шагьрин 2010-пи йисандин яшайишдинна экономикайин артмиш’валин натижйирикан сюгьбат гъубхнийча.
Сюгьбатнаъ Гь.Гьялимовди гьамцдар мялуматар тувнийи:
- «Дагъустандин Огни» шагьур гъюблан-гъюбаз яркьу шула. Аьхиримжи переписдиинди мушваъ 31 агъзур кас яшамиш шула. Зегьмет зигуз шлударин кьадар 12190 кас, дурарикан экономикайин жюрбежюр цирклариъ лихурайидар 7065 кас ву. Аьхиримжи 5 йисандин муддатнаъ жюрбежюр карханйириъ, тешкилатариъ ва гъурулушариъ 7800 кас ляхнихъди тямин дапIна. Миди ЦЗН-диз илтIикIдарин 48,1 процент тешкил апIура.
Шагьрин промышленностди 2010-пи йисан саб кьадар хъуркьувалар гъазанмиш дапIна. «Дагъстеклотара» ООО-йи гьамусяаьтна ипIру сурсатнан консервйирин шюшдин гъабар гьясил апIура. Мушваъ 600 кас лихура. 2010-пи йисан 279589 агъзур манатдин шейъ гьясил дапIна.
Дупну ккунду, мушваъ ишлетмиш апIурайи оборудование ХХ-пи аьсрин 90-пи йисарин технологияйиз тялукь ву. Шюше убхьру пич дивру ва шюшдин гъабар адагъру оборудованиейин автоматизированный комплекс гъадабгъуз пландик ка. Дидин проектдин кьимат 815400.0 агъзур манат ву. Гьаму проект уьмриз кечирмиш гъапIиш, 280 аьлава лихру йишвар хьиди ва диди 230362 агъзур манат марцци гъазанж тувди, - гъапнийи Гьялим Исрафиловичди.
Мидихъди сабси, дугъан гафариинди, улдаригъ гъивру шюше, кафран шюше (пеностекло), программайиъ улупнайи жара жюрйирин гъабар гьясил апIуз дубхьнадар. Халкьдин художествойин сяняаьт - халачйир урхбан, подшипникарин ва тикилишдин материаларин заводар рас апIбан программа тамам дапIнадар.
Аьхиримжи йисари тикилишдин материалар гьясил апIуб яркьу дубхьна. Шлакоблокар, цементдин бинайиинди плиткйир, гьякран гъван, пластикайин улдар ва раккнар, рукьан шей’ар апIру цехар дивна. Дурари агьалйирин игьитияжар гьуркIуз кюмек апIура.
- Шагьрин экономика артмиш, яшайишдин инфраструктурайин дараматар тикмиш апIуз аьхиримжи хьуд йисан государствойи жара гъапIу дакьатарин кьадар 600.0 миллион манатдихьна удубчIвна. 2009-2010-пи йисари канализацияйин кьалу штар марцц апIру дарамат дивбаз «Юг России» федералин метлеблу программайиинди деебтнайи 329,2 миллиондикан 50200 агъзур манат харж дапIна. Яшамиш хьуз гьял камдру хулариан агьалйир адаъбан программайиз асас вуди, 203,2 миллиондин кьимат айи 102 квартирайикан ибарат хал дивна. Му хулар тикмиш апIбаз йишван бюджетдиан 3873 агъзур манат харж гъапIну. Шагьрин мяишатдин коммуналин инфраструктурайин объектар модернизация апIбаз 2009-2010-пи йисари муниципалин бюджетдиан 17,8 миллион манат харж дапIна.
200 кас кьабул апIру поликлиника тикмиш апIуз республикайин инвестицияйин программайиан 175 миллион манат деебтна, дидкан 2010-пи йисан 10 миллиондин ляхнар духна. Аьхиримжи йисари, спортдин залра хъади, 7-пи мектеб дивну, шубубпи кьялан мектебдихъ 1080 квадратдин метр али спортдин зал хъапIну.
Федералин инвестицйирин программайиинди Дагъ.Огнийиъ Татляр-Огни штун цIийи рякъ, республикайин инвестицйирин программайиинди канализацияйин рякъяр ккивра.
2010-пи йисан коммуналин гъуллугъариз 2100 агъзур манатдин хусуси техника гъадабгъна. Аьхиримжи йисари цIийи ГРС-дикан магистралин газран сетар тикмиш дапIна, цIийи автостанция дивра.
Дагъ. Огни шагьрин яшайишдинна экономикайин Программайиъ гьял дарапIу месэлйирра гъузна. Гьяк гьязур апIру цех, зир-зибил тартиб апIру завод дивуз дубхьнадар. Телефондин станция рас ва яркьу апIуб, инвалид бицIидарин реабилитацияйин центр дивбан ва жара тамам дарапIу ляхнар ами. Гьаци вушра, шагьрин яшайишдинна экономикайин программа уьмриз кечермиш апIурайивали агьалйирин яшайишдин ва шагьрин экономикайин аьгьвалат ужувлахъинди илтIибкIна. Гьял гъапIу месэлйир гизаф а. Ккудубшу йисарин натижйирихъди тевиган, дурар ачухъди рякъюра. Хъа, вахтну тIалаб апIурайиганси, шагьрин агьалйириз тамам гъапIу ва тамам апIру месэлйир артухъ духьна, - къайд гъапIнийи Гь.Гьялимовди.
Ккудубшу йисандин натижйирикан улхбан кьяляхъ, «Дагъустандин Огни шагьур» округдин глава Гьялим Исрафиловичдикан 2011-пи йисаз улихь хьайи вазифйирикан пуб ккун гъапIнийза.
- Гьаму йисаз шагьрин округдин улихь агьалйирин игьтияжар, гизафси яшайишдин рякъ’ан, тамам апIбан вазифйир дийигъна. Саб кIуру нубатнаъ агьалйирин сагъвал уьбхбан гъайгъушнаъ духьну ккунду. Му месэла тамам апIбан бадали, – давам гъапIнийи дугъу, - агьалйириз кюмек тувру амбулаторный клиника дивуб чарасуз ву. Аьхюдарин поликлиника ужуб гьялнаъ адар. РФ-йин «Сагъламвал» милли проектдин тIалабар, амбулаторияйинна поликлиникайин гъуллугънаъ материалин бина адарди хьпаз лигну, тамам дарапIди гъузра. Тикмиш апIурайи поликлиникайиз гьаму йисан 50 миллион манат харж апIуб пландик кипнача.
Сагъламвалин объектариъ модернизация гъабхбан федералин программайин бинайиинди ва шагьрин администрацияйин главайи тасдикь дапIнайи къарариз асас вуди, РД-йин Минздравдин ОКС-диз шагьрин ЦГБ рас апIбан гьякьнаан 72,6 миллион манат кьимат айи проектдинна сметайин документар хъадаънача. Федералин инвестицйирин программайиинди диврайи канализацияйин кьалу штар марцц апIру дарамат тикмиш апIуз гьаму йисаз 40,5 миллион манат тIалаб дапIнача.
Дагъ.Огни шагьриъ кьюб цIийи микрорайонар арайиз дуфна. Душварин кючйир лазим къайдайиъ адар. Мектебдиз гъягъру бицIидариз читинвалар алахьура. Гьамциб аьгьвалат себеб вуди, 2011-пи йисаз 320 урхбан деъру йишвар айи мектеб тикмиш апIуб, 6-пи кьялан мектебдихъ аьлава вуди классар хъауб, гележегдиз кьюбиб микрорайонариъ мектебар дивуб республикайин инвестицияйин программайик чарасуз кирчну ккунибдикан хабар тувнача. Гьаму йисаз республикайин инвестицияйин программайик 150 йишв айи бицIидарин багъ тикмиш апIуб кипбан чарасузвалра а.
Шагьрин культурайин Дворецдин уткан дарамат 1957-пи йисан тикмиш дапIнайиб ву. Думу рас дарапIди йицIбариинди йисар улдучIвна. Вахтнан тIалабарин серенжемар гъахуз шуладар. Душваъ ЗАГС, китабхана, культурайин отдел ва жара гъурулушар ерлешмиш шула. Гьаму йисан думу капитально рас апIбанди вуча.
Кьюбпи кьялан мектебдин спортзал бицIиб ва подвалиъ айиб ву. Физкультурайин дарсар гъахуб къайдайиъ адар. Гьаддиз гьаму мектебдихъ 810 кв.м. спортзал тикмиш апIубра республикайин инвестицияйин программайик кипбан гъайгъушнаъ ача.
Физкультура ва спорт артмиш апIбан бадали, шагьрин стадион рас дапIну ккунду. Спортдин цIийи комплекс тикмиш апIуз стадиондин проект дюзмиш апIурача. Гьял дапIну ккуни месэлйир гизаф а. Дурарикан кIулинуб - агьалйир ужуб ерийин, марцци штухъди тямин апIуб ву. Кюгьне духьнайи турбйириан лазим кьадар шид гъюрадар. Полевая, Кирова, Садовая кючйирикк ккивнайи штун турбйир вари дигиш дапIну ккунду. Му ерли йишван бюджетдиин алабхъура. Штухъди тямин апIбан месэла гьял апIбан бадали, гьамусяаьтна гьязур апIурайи «Марцци шид» федералин программайик кипну ккунду.
2011-пи йисан федералин «Жилище» программа тамам апIуб давам дапIну ккунду. Му себебназ «Капремонт МКД» Программайин документация гьязурди вуйич. Кюгьне, аварийный хулариан агьалйир адаъбан программайиинди 100 квартирайикан ибарат вуйи яшайишдин хал дивну ккунду.
Хьадан вахтна шагьрин бицIидари эргвал йивуз «Хрусталь» пансионат пионерарин лагериз илтIибкIну ккунду.
Йиз фикрариинди, хилар хъиржвну ляхин апIуз шлу коллектив айиган, гьарсаб ляхин вахтниинди тамам апIуз шулу. «Дагъустандин Огни шагьур» округдин коллектив гьадрарикан саб вуйибдин шак адар, - аьлава гъапIну «Дагъ.Огни шагьур» округдин главайи.

Категория: "Табасарандин нурар" | Добавил: Admin
Просмотров: 913 | Загрузок: 0 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
ComForm">
avatar