Главная » Файлы » "Табасарандин нурар" [ Добавить материал ]

Гъуллугъназ вафалудар
10.11.2011, 18:01
  - Мялим… Мектеб… Хизан… Му гафариз фукьан аьхю кьувват айкIан? Гьарсар аьдати халис инсандиз мурар уьмрин, яшайишдин мяна ву. Хизан – увуз варитIан багъри, багахь инсанар ву, дурар фициб аьгьвалатнаъра яв гъавриъ шулу. Хъа мектебдиъ ухьу гъийин къурхулувал, хатIалувал наан-вушра гьисс апIурайи яркьу уьмриз аку гьиссариккди гьязур апIура. Дугъриданра, хизан ва мектеб – му вари эвеларин эвел, гьарсаб хъуркьувалин эвел вуйибдин шак дархьа. Уьмрин тажрубайи тасдикь апIурайиганси, ужудар хизанариъ, мектебдиъ ужудар гъиллигъариинди тербияламиш гъапIу насларин гележегдиъ мюгькам хизанарра шулу. Му аьдати ляхин ву, фицики дурарин улихь чпин абйир-бабарин, гьюрмат уьбхюрайи мялимарин нумуна хьа. Ав, хизан ва мектеб гьарган тархьну гъюрайидар ву. Сагъу кьувватариинди артмиш гъахьи бицIидар варибдиъ эгьемиятлудар шулу: урхбаъ, илимдиъ, ляхниъ, уьмриъ. Инсан чан хизандиин ва ляхниин умудлу ва инанмиш вуйиган, дугъан гележегдихьна вуйи хъугъвалра гъадмиб шулу, ягъурлу касдин яратмиш апIбахьна вуйи аьшкьра аьхюб шулу.
    Эгер узкан улхуруш, узу ягъурлу, бахтлу инсан вуза. Урсарин машгьур писатель, шаир В.Маяковскийин гьамцдар гафар а: «Вари ляхнар ужудар ву, кадабгъ тIяаьмназ дилигну». Узузра йиз кеспнаъ йиз бахт гъибихъунзуз. Хъа узухьди гьарсаб ляхниъ тархьну гъюрайи уьмрин юлдаш йиз даягъ ву. Ич хизандин гележег адашдин тербияйиз лайикьлуб гъабхьну. Ич адаш Агъарягьим Рамазановди 47 йисан мялимвал гъапIну, - гъапну ич сюгьбатнан эвелиъ йиз макьалайин кIулин иштиракчийи Надир мялимди.
   Инсандин хасият ужуди аьгъю апIбан бадали, дугъахъди саб пут кьил дипIну ккунду, кIури шулу. Яратмиш апIбан рякъюъ айи касариз, асас вуди журналистариз, гьацдар таниш'валариз вахт гьубкIри шулдар. Сар касдикан макьала бикIбан бадали, дугъан фикрар, гьевес, рафтар, сирлу дакьикьйир дудургъну ккунду. Гьадмуган гъибикIу макьалара маракьлуб шулу.
   Инсанарин юкIвар мучIу апIурайи къурхулу девриъ инсаниятдин рюгь чIивиди гъибтрайи даимлугъ ирс фтихьанкIан кутIубшвуз гъабхьундар. Аьксина вуди, сагъу, кьиматлу шей'ари ухьуз марццивал ва рюгьлувал уьбюз кюмек тувра. Вахтнан чиркинвалариз табигъ дархьиди, чпин метлебар хазнаси гъюрхдарин кьувватну гъи артмиш шулайи наслариз дугъри рякъ давам апIуз кюмек тувра. Гьацдар инсанар Дагъустандиъра цIиб адар.
   Дурарин арайиъ, тафавутлу вуди гьисаб дапIну, гъийин йиз макьалайиъ Хив райондин Чювекк гъулан агьалйирикан, чпин вари кьувватар гележегдиз сагъу наслар гьязур апIбаз бахш апIурайи Надир ва Фарида Рамазановарикан улхуз ккундузуз.
   Учу сар-сарихъди таниш гъахьихъан мина думукьан вахт гъубшундаршра, Рамазановарикан макьала бикIуз хъюгъиган, ляхин ягъурлуди кIули гъубшнийиз. Узу гюрюшмиш хьуз ккун гъапIиган, дурари хулаз гъюз теклиф гъапIу. «Образование» милли проект уьмриз кечирмиш апIури, аьхиримжи йисари Урусатдиъ бажаранлу мялимар ашкар шула.
   Уьмрин юлдшар Надир ва Фарида Рамазановарра гьацдар тажрубалу мялимарин арайиъ а. Дурари, чпин вари кьувватар, зигьимлу фикрар аьхю шулайи наслариз сарф апIури, урхурайидарикан халис инсанар хьпан бадали, хайлин зегьмет зигура. Дурари кьюриддира гьамусяаьтна Чювккерин кьялан мектебдиъ урус чIалнанна литературайин дарсар кивра ва чпин ляхниъ хъуркьуваларра гъазанмиш дапIна. 2008-пи йисан Надир Агъарягьимовичдиз, хъа 2010-пи йисан Фарида Мирзоевнайиз «РФ-йин уьмуми кьялан мектебдин гьюрматлу гъуллугъчи» ччвур тувна. ДумутIанна савайи, дурарин зегьмет Хив райондин администрацияйин ва республикайин образованиейин Министерствойин терефнаан Гьюрматнан грамотйириинди ва кьиматлу пешкешариинди лишанлу дапIна. Мициб кьимат дурариз гьавайиди тувнайиб дар. Гьелбетда, думу баяр-шубарихъди кIули гъабхурайи зегьметнан ва ляхниъ гъазанмиш гъапIу хъуркьуваларин натижа ву. Надир Агъарягьимовичди (35 йисан) ва Фарида Мирзоевнайи (33 йисан), мялимарди лихури, гъуландарин, ярар-дустарин арайиъ аьхю гьюрмат гъазанмиш дапIна.
   1975-пи йисан Дагъустандин педагогвалин институтдин филологияйин факультет ккудубкIу жигьил пишекар Надир Рамазанов Хив райондин Ургъа гъулаз мялимди гьаъру. Думу мектебдиан дугъан мялимвалин аьдати зегьметнан рякъ ккебгъру. Кьяляхъна йисари думу Гъвандиккарин, ГъуштIларин ва 1996-пи йисхъан мина гъийин йигъазкьан багъри гъулаъ мялимди лихура. 2002-2007-пи йисари Чювккерин кьялан мектебдин директорвал гъапIну. Анжагъ ГъуштIларин кьялан мектебдиъ гъилиху йисар (душваъ думу 16 йисан гъилихну) Надир Агъарягьимовичди машнакк инчI ккади, кIваъ аку хиялар ади кIваина хура: «Мялимдин метлеб урхурайидариз аьгъювалар тувуб, дурарикан уьмриъ халис инсанар ктауб ву. Думу мектебдиъ баяр-шубар дарснахьна фициб аьшкьниинди гьязур шулаш рябкъюри, узук йиз ляхниъ зегьмет зигуз имбубсана гьевес кубчIвуйи».   Мялимдин метлеб чав киврайи дарснан мяна урхурайидарихьна рубкьуб ву. Дугъриданра, дугъаз чан мялимвалин читин ва баркаллу рякъюъ лайикьлу баяр-шубар кьисмат гъахьну. Дугъаз гьарсар урхурайирихьна асас ачар абгру кьувват а. Мялимдин ляхниъ му метлеблу шартI ву. 
   Надир Рамазановдин уьмрин юлдаш Фарида Мирзоевнайи чан зегьметнан рякъ 1978-пи йисан Чювккерин кьялан меткебдиъ ккебгъну ва гъира давам апIура.
   Дугъу дарсар киву гьарсар касди, мялимдин ччвур кIуруган, дугъахъди вуйи аьламатнанубсиб багъривал гьисс апIуру, фицики думу манишин, акв аьршарихьна рубкьрубсиб кьувват туврайи мялим ву. ВаритIан сабурлударихьантIан му рякъ табигъ апIуз шлуб дар. Мялимвалин рякъ ктабгъу инсандин юкIв жумартвализ ачухъди шулу. Фарида Мирзоевнара гьацир инсан ву. Дугъан гьарсаб дарснаъ мялимвалин рюгьнан аьлам, кIваъ ахмиш шулайи гьяракатар рякъюру.
   Фарида Рамазановайин мургувал ва бажаругъ зегьметнаъ ва читинвалар ккагъуз аьгъювалиъ, удукьувалиъ а. Дугъахъди таниш гъахьиган. Дугъу мялимвалин намус гъюбхювалин гъавриъ шулу, фицики думу чан пишейихьна аьшкьлу дапIнайи рюгьниинди яшамиш шулайи мялим ву, дугъу чав аьгъювалар ва тербия туврайи баяр-шубарихъди вуйи рафтар мюгькамди уьрхюра.
   Рамазановариз ужуб, албагу хизанра а. Дурари сар риш ва кьюр бай аьхю ва тербияламиш гъапIну. Риш Сабина абйир-бабарин рякъюъди гъушну. Думу, эвленмиш духьну, Москва шагьриз удучIвну гъушну. Сабинайи авиастроительный колледждиъ мялимвал апIура. Аьхюну бай Фарид, чан хусуси бизнес ачмиш дапIну, Москвайиъ чан хизандихъди яшамиш шула. БицIину бай Агъарягьим абайинна бабан гъуллугънаъ а. Думу Хив райондин бикарар ляхнихъди тямин апIру центрин пишекар ву.
   Гъит, Рамазановарин хизандин аьдатар, уьмрин тажруба чпин веледари, худлари давам апIри.
Категория: "Табасарандин нурар" | Добавил: Admin
Просмотров: 1107 | Загрузок: 0 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
ComForm">
avatar